-
گوینده پخش و اعلام برنامه رادیو و تلویزیون: فردی که فواصل برنامه های مختلف رادیو و تلویزیون را بهم ربط می دهد.
-
مجری برنامه هابی رادیویی و تلویزیونی: فردی که نقش ارتباط با میهمانان, خواندن متون نوشته شده و گاهی گزارشگر را ایفا میکند که نیازمند به حضور ذهن بالا و توانایی اجرا است.
-
گوینده آگهی های بازیگری: خواننده متن آگهی های بازرگانی
-
گزارشگر ورزشی رادیو و تلویزیون: گزارش لحظه به لحظه از جریانات ورزشی و القای هیجانات مسابقات ئرزشی به بیننده و شنونده
-
کارشناس-مجری رادیو و تلویزیون: کارشناسی با توانایی مجری گری و گویندگی که گفتگو های تخصصی را اداره می کند.
-
مجری برنامه های گفتگو محور: فردی با توانایی بالا در مدیریت سمت و سوی گفتگو ها و پرسش و پاسخ
-
مجری برنامه های تفریحی و مسابقات رادیویی و تلویزیونی: فردی که مسابقات را جلوی دوربین اداره کرده و فضایی جذاب و مخاطب پسند فراهم می کند.
-
مجری برنامه های کودک و نوجوان: در برنامه های کودکان و نوجوانان نقش ارتباط با مخاطب و بخش های مختلف برنامه را له عهده دارد.
-
نریتور(متن خوان): خواننده متن های مربوط به تصاویر تلویزیونی مانند نریتور برنامه های خبری و علمی.
-
بازیگر_مجری و گوینده: هنرپیشه ای که کار اجرای تلویزیونی (احتمالا همراه با بازیگری) را انجام می دهد
-
گوینده و مجری اخبار: فردی با تمرکز و فن بیان بالا که خبر ها را برای بینندگان و شنوندگان میخواند.
-
گزارشگر هواشناسی: که اکثرا کارشناسان هواشناسی هستند به گزارش وضعیت آب و هوا در بخشی از اخبار می پردازند.
2-- تقویت اعتماد به نفس: اعتماد به نفس به معنای خود بزرگ بینی و به معنای تکبر و غرور محض نیست. اشتباه نکنید. اعتماد به نفس در گام اول با آرامش توامان است. بنابراین باید آرامش و خونسردی خود را حفظ نمایید. از زود خشم بودن و بروز نگرانی بپرهیزید. اگر چنانچه فردی عصبی ، زود خشم و پر استرس بوده و هرگز قادر به ترک این ویژگیهای خود نمی باشید به سراغ این حرفه نروید. اگر چه که با داشتن عامل اول یعنی عشق به حرفه گویندگی می توانید آرامش را نیز در خود ایجاد نمایید. در صورت بروز اشتباه آرامش خود را حفظ نموده و به خود بگویید : "این که پایان جهان نخواهد بود.".تنفسهای عمیق قبل از شروع کار به شما در تقویت آرامش کمک خواهد نمود.
3- خودتان باشید: در وحله اول سعی کنید دنباله روی سبک و سیاق خود بوده و از دیگران تقلید ننمایید. زیبایی های شخصیتی و کلامی و گفتاری خود را برجسته نمایید. از خلاقیت های درونی و وجودی خود بهره بگیرید. فراموش ننمایید کلام و روحیات شما از ظاهر شما مهمتر است.
4- آهنگ صدای شما باید انتقال دهنده حالات متنی باشد که در حال خواندن آن هستید. در این صورت این حالات را به شنونده انتقال خواهید داد.
5- شما باید به گفته های خود باور داشته باشید. به عبارتی اگر چنانچه به آنچه می گویید باور قلبی ندارید این عدم اطمینان را بروز ندهید. در غیر اینصورت شنونده از شما تاثیر نخواهد گرفت.
6- در صورت بروز اشتباه هنگام سخن گفتن به اشتباه خود اقرار نمایید.
7- با لذت و جدیت کار کنید.
8- اگر مخاطبان شما را عوام تشکیل می دهند باید مردمی باشید و از ادای کلمات و واژگان پیچیده خودداری کنید.
9- در هر لحظه آماده گی بروز مشکلات و حتی خطرات ناشی از کار خود را داشته باشید.
10- به خاطر داشته باشید که شما ارائه دهنده یک برنامه هستید بنابراین شما از شان والایی برخوردارید. هرگز در از دست دادن این شان قصور و کوتاهی ننمایید.
11- در برنامه های خاص برای بیشتر تحت تاثیر قرار دادن مخاطبان سعی در صمیمانه تر خواندن متون داشته باشید. بدین ترتیب مخاطب با شما بهتر ارتباط برقرار خواهد کرد.
گويندگي اخبار راديو و تلويزيون يك مهارت فردي در (اجرا) است.چه آن را استعدادي ذاتي بدانيم وچه هنري فراگرفته شده و چه هر دو.همه ما باكمي دقت مي توانيم بفهميم كه بسياري از مهارتهاي اجراي نمايش در گويندگي كاربرددارد.
مهارتهاي ارتباطي گويندگان اخبار
همه ما مي دانيم كه برقراري ارتباط دو الگوي كلي دارد:ارتباط كلامي و ارتباط غير كلامي
هر نوع برقراري ارتباطي كه كلمه در آن بكار رود، گونه اي ارتباط كلامي است. بر اين اساس ارنباط كلامي به دو بخش ارتباط (گفتاري) و (نوشتاري) تقسيم مي شود. ما به هنگام سخن گفتن و نوشتن از كلمات استفاده مي كنيم. يعني:با الگوي كلامي ارتباط برقرار مي كنيم. هر جا واژه جوهر ارتباط نباشد، برقراري ارتباط غير كلامي است.پس به راحتي مي توان حدس زد كه حالتهاي بدن، ژستها، حركات و ... عناصر ارتباطات غير كلامي هستند.
در ارتباط کلامی :
در ارتباط غیر کلامی نیز: حركات و حالات چشمها, حركات سر، صورت و اجزاء آن, دستها و حركات بدن که زیر مجموعه ای علم زبان بدن هستند اهمیت می یابند.
گزارشگری
در ميان فنون و حرفه هاي رسانه اي به ويژه راديو، گزارشگري از دشوارترين و فني ترين حرفه هاست .
خبر نويسي، خبر نگاري، برنامه نويسي و … هر يك دشواريهايي دارد و مهارتهايي طلب مي كند. اما گزارشگري ، آميزه اي از همه فنون رسانه اي است. گزارشگر بايد چون خبر نويس، حساسيت ها، اهميت ها، اثرگذاري ها و ارزش هاي خبر را بشناسد. بايد مانند خبرنگار بداند خبر را بايد از كدام نهانگاه، نزد چه كسي و چگونه بيرون بكشد و سپس با چه بيان و شيوه اي آن را به مخاطب تحويل بدهد. نيز بايد چون برنامه نويس، ارزش واژه ها را بشناسد، جمله پردازي بداند ، مسير تحقيق را بشناسد و بداند از اين مجموع چگونه مي توان متني خواندني، شنيدني و ديدني ساخت .
گزارشگري حرفه اي دشوار است ، نه فقط از نظر علم و اطلاع – كه براي اين كار شرطي اساسي و حتمي به حساب مي آيد، كه حتي از نظر جسماني ، بنا براين گزارشگر بايد ويژگيهايي داشته باشد كه عبارتند از :
1- آمادگي :
نه خبر مي تواند براي ورود و حضور گزارشگر صبر كند و موضوعهاي خبري جذاب و قابل گزارشگري .
گزارشگر بايد منشا، خبري داشته باشد يا منشا، جذابيت ، يعني ممكن است موضوعي بدون داشتن زمينه خبري، براي تهيه گزارش مطلوب باشد . همانند يك آتشفشان ، گزارشگر بايد هميشه آماده ورود به صحنه كار و تلاش باشد .
گزارشگر بايد از لحاظ بدني آماده رويارويي با شرايط سخت باشد ، كار كردن در يك منطقه زلزله زده ، انتظار كشيدن هاي طولاني در سرما و گرما، به سر بردن در موقعيتهاي دشوار، سر زدن در چند محل در يك روز براي پيگيري كار گزارش و … بدن سالم و در حد خود ورزيده اي را طلب مي كند. ناتواني گزارشگر از به عهده گرفتن وظايف گزارشگري، براي رسانه قابل پذيرش نيست. گزارشگر بايد آن قدر آمادگي عقلي داشته باشد كه پديده اي او را غافلگير نكند ، بايد بداند پرسش هاي خود را كجا مطرح كند تا پاسخ بگيرد و اين خود توانايي هاي ذهني بالايي را طلب مي كند .
2-به روز بودن :
گزارشگر بايد هميشه از رويدادها و تحولات اطرافش آگاه باشد . بايد بيش از مردم عادي فيلم و نمايش ببيند ، كتاب بخواند ، روزنامه مطالعه كند و …. گزارشگر بايد بسيار بنويسد ، البته نه فقط به هدف پخش شدن .
زياد خواندن ، در جريان رويدادها بودن و زياد نوشتن ، گزارشگر را آماده مي كند تا در تهيه گزارش موفق تر عمل كند . تازگي و به روز بودن در ذات اين حرفه است و شرط اوليه آن به حساب مي آيد گزارشگر و روزنامه نگار بايد به روز باشد و به روز بماند .
اما چگونه مي توان به روز بود ؟
به روز بودن به معناي آگاهي از روابط دنيايي، مناطق بحراني جهان، خبر سازان و گرايش هاي عمده سياسي، اجتماعي، فرهنگي و هنري است . گزارشگري حرفه توقف نيست، هر حادثه ، هر خبر و هر گزارش ماجرايي تازه است. يعني بافت، زمينه، عوامل و آثار آن متفاوت با حادثه ها، خبرها و گزارش هاي پيشيني است. در نتيجه شيوه برخورد و پرداخت نويسي را طلب مي كند .
3-شهامت و خطر پذيري :
گزارشگري حرفه اي دشوار است. گزارشگر بايد با پديده هايي درگير شود كه حدي از غير عادي بودن، شرط اصلي آنهاست . در بيشتر موارد در ذات غير عادي بودن، خطر هم نهفته است .
گزارش درباره يك سوء استفاده ، گزارش از فعاليت قاچاقچيان ، گزارش از كارگاه هاي توليد پوشاك با نشان و مارك هاي معروف اروپايي ، تهيه گزارش از كساني كه از اعتماد مردم سود مي برند و … به يك اعتبار ، استقبال از ماجرا و برخورد است. كاري كه مردم عادي از ورود به آن پرهيز ميكنند . حضور در متن و حاشيه جنگ ها و درگيري ها ، بلاياي طبيعي ( زلزله و گرد باد و سيل و آتشفشان و … ) .
غير از اين ، همين كه كسي كاغذ و قلم ، يا ضبط صوت و دوربين در دست بگيرد و به ميان مردم برود ، حدي از شهامت و آمادگي را طلب مي كند.
4- تسلط بر زبان و ادبيات :
گزارشگري از جنبه هاي مختلف با ادبيات تفاوت دارد. اما هر چه در ادبيات قوي دست تر باشيم، موفق تر خواهيم بود . گزارشگر بايد آن چه را مي بيند، كشف مي كند و به دست مي آورد، با زباني گيرا و جذاب با مخاطب در ميان گذارد ، هر قدر ذهن او از واژه ها، تعبير ها، تركيب ها و نكته هاي ادبي سرشار تر باشد اين انتقال به شكلي روان تر و جذاب تر عملي خواهد شد .
شايد درست باشد كه ادعا كنيم مخاطبان هم اديب نيستند. اما اين را هم بايد بپذيريم كه همه مخاطبان به آساني مهارت ادبي را از ناشيگري تميز مي دهند.
در راديو كه گزارشگر مستقيماً با مردم سخن مي گويد، تسلط به سطحي از ادبيات كه درست و زيبا سخن گفتن را تأمين كند ، ضروري است .
5- آشنايي با وسايل و ابزار فني :
گزارشگر بايد با كار انواع وسايل و تجهيزاتي كه به آن نياز دارد، آشنا باشد مثلاً براي گزارشگر راديو ، كار كردن با دستگاه ناگرا و ضبط صدا با كيفيت خوب و مناسب لازم و ضروري است .
6- دغدغه هاي انساني:
گزارشگري بدون جنبه هاي حسي، اعتقادي و مردم گرايانه جاذبه چنداني ندارد. گزارشگري چيزي غير از اين نيست كه انساني در دل مشغولي هاي انساني ديگر باشد و اين دغدغه ها را با انسان هاي ديگر در ميان گذارد. كساني كه گزارشگري را حرفه اي صرفاً مهارت مدار و قانونمند مي شمارند، در اشتباهند. بهترين كارهاي گزارشگري يك گزارشگر، كا رهايي است كه با موفقيت در خدمت روابط ظريف انساني قرار گرفته اند .
پس از تعریفی جامع از گویندگی و گزارشگری به ذکر 31 نکته بسیار ارزشمند در این خصوص می پردازیم:
-
معمولی لباس بپوشید اماآراسته باشید.کلمات شماست که بیشترین اهمیت را دارد، نه ظاهر شما.
-
واضح و بااطمینان صحبت کنید ، سرعت بیان خود را تنظیم کنید و از آهنگ صدا برای به حداکثر رساندن تاثیر واژه ها و عبارتهای کلیدی بهره گیرید . می توانید در مواردی برای تاثیر گذاری بیشتر مکث کنید.
-
در هنگام گویندگی وضعیتی اختیار کنید که گویی با یک شخص صحبت می کنید .
-
قبل از اجرای برنامه ، تمرینات تنفسی انجام دهید. نفس عمیق بکشید از حرکات چهره در تلویزیون بهره بگیرد
-
در صورت بروز هر اشکالی آرامش خود را حفظ کنید . اگر واقعاً اشتباهی روی داد ، پایان دنیا نیست .
-
با خود و حرفه تان صادق باشید.
-
هیچگاه درقبال اینکه برنامه ای را به شیوه ای خاص اجرا کنید ، توصیه ای غیرمنطقی ویاخارج ازتوان خود را قبول نکنید.
-
به یاد داشته باشید اعتبار ، بزرگترین نقطه قوت و نقطه ضعف شماست زیرا کسب اعتبار ، زمان درازی می طلبد ولی خیلی سریع می تواند از بین برود.
-
به خاطر داشته باشید مردم مطالب شما را نمی خوانند ، بلکه گوش می دهند ( در رادیو ) تنها یک بار فرصت دارید که مطلب را به آنها تفهیم کنید.
-
در استفاده از زبان فعالانه عمل کنید نه منفعلانه . خبرها را سریع اعلام کنید . زمان پخش ارزشمند است هر کلمه ای مهم است .
-
از عبارت هایی استفاده کنید که مردم با آنها آشنا هستند.
-
از حدس و گمان برای نتیجه گیری اجتناب کنید .
-
در آماده سازی خود هوشمندانه عمل کنید. اگر یک روز کاملاً خود را آماده نکرده باشید، یک رویداد مهم می تواند شما را غافلگیر کند.
-
همواره آسوده خاطر باشید.
-
هر چه بیشتر در جریان رویدادهای کاری و خبری روز باشید، اعتماد به نفس بیشتری خواهید داشت.
-
باید برای هر چیزی آماده بود.
-
سعی کنید به سخنان کسانی که آنها را قبول دارید، گوش فرا دهید. و مطالب بیشتری از آنها بیاموزید.البته آموختن ازهرکسی شرط خردمندی است .
-
به نحو ه کار همکاران و رقبای خود توجه کنید.
-
به خاطر داشته باشید خبر یک کار گروهی است و شما نماینده این ماشین بزرگ هستید، تا می توانید مطالعه کنید و بخوانید.
-
مهارت در خواندن خبرهای بسیار مهم و ناگهانی ازمولفه های یک گوینده خوب است. آماده بودن برای خواندن خبرهای ناگهانی برای ادامه کارشما بسیار مهم است .
-
همیشه برای بروز اشکال آمادگی داشته باشید .
-
از اعتراف به نقصان برخی امور نهراسید .
-
آرامش خود را حفظ کنید یا به آن تظاهرکنید مانند یک هنرپیشه .
-
داشتن سلامت اندام گفتاری، صدای سالم و توانایی استفاده از ظرفیت آن ازلوازم کار شماست .
-
داشتن بیانی شیوا و شفاف ضروریست ، بیان شیوا بیانی است که مخاطب برای درک آن دچار ابهام وسردرگمی نمی شود .
-
گوینده باید صدای خود را با متن و مفهوم خبر هماهنگ کند، به عنوان مثال لحن خواندن یک خبر علمی –فرهنگی با لحن خبر حمله یا حادثه متفاوت است
-
گوینده باید هنگام خواندن خبر، مفاهیم اصلی را با تسلط و بر جسته سازی نکات اصلی انتقال دهد.
-
گوینده ای که بتواند با مخاطب ارتباط برقرار کند و توجه او را جلب کند ،گوینده ای جذاب است.
-
توانایی خبر خوانی از اتو کیو باید به گونه ای باشد که مخاطب احساس کند رو در روی گوینده است, نگاه گوینده در این صورت نباید خیره و یکنواخت باشد.
-
گوینده باید شخصیت خود را طوری در صدایش منعکس کند که صدایش دارای « قدرت برقراری ارتباط» « قدرت انتقال فکر » ،« قدرت انتقال حس » ،« منعکس کردن شخصیت » و « تلفظ و ادا کردن درست کلمات » باشد.
-
کسی که صدایش انعطاف داشته باشد دارای امتیاز بالاتری است.
منابع:
مجری گری و گویندگی و فن بیان